Związek partnerski a prawo do informacji medycznej — jak skutecznie zabezpieczyć osobę partnerską?
Związki partnerskie (konkubinaty, związki kohabitacyjne) są powszechną formą życia rodzinnego. Dla jednych to świadomy wybór, dla innych – konieczność wynikająca z barier prawnych, np. braku równości małżeńskiej dla par jednopłciowych czy nieuznawania małżeństw zawartych za granicą.
Niezależnie od przyczyny, osoby pozostające w związku partnerskim powinny zadbać o swoje prawa, zwłaszcza gdy chodzi o kwestie tak wrażliwe jak dostęp do informacji medycznych.
W sytuacji nagłego pogorszenia zdrowia, hospitalizacji lub zabiegu brak odpowiednich dokumentów może sprawić, że osoba partnerska zostanie całkowicie pominięta w procesie informowania czy podejmowania decyzji medycznych.
Czy osoby w nieformalnym związku mają prawo do informacji o stanie zdrowia osoby partnerskiej?
Zgodnie z polskim prawem, prawo do informacji medycznej ma przede wszystkim sam pacjent oraz osoby przez niego wskazane.
Wynika to wprost z ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Kluczowe jest tu słowo: „wskazanym przez pacjenta” – bo samo bycie osobą bliską (np. partnerką/partnerem) nie wystarcza.
Bez wyraźnej zgody pacjenta, nawet najbliższa osoba może zostać pozbawiona jakiejkolwiek informacji o stanie zdrowia swojego partnera czy partnerki. Dotyczy to nie tylko par nieformalnych, ale także tych, które osób pozostających w związkach małżeńskich.
Jak zabezpieczyć prawo do informacji medycznej dla osoby partnerskiej?
Jeśli zależy Ci na tym, aby Twoja osoba partnerska miała dostęp do informacji medycznych w każdej sytuacji, warto podjąć konkretne, formalne kroki. Poniżej podam Ci najskuteczniejsze z nich:
1. Pisemna zgoda pacjenta
Najprostszym rozwiązaniem jest złożenie pisemnej zgody na udzielenie informacji medycznych wskazanej osobie. Można to zrobić w szpitalu, przychodni lub podczas każdej wizyty lekarskiej – dokument dołącza się do dokumentacji medycznej.
Coraz częściej placówki medyczne umożliwiają wskazanie takiej osoby już na etapie wypełniania formularzy w rejestracji, razem z wywiadem medycznym i klauzulą RODO. Warto z tego skorzystać, ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby przygotować własny, bardziej szczegółowy dokument – w tym mogę Ci pomóc jako adwokatka.
Zgoda nie musi mieć formy pisemnej, ale w praktyce – szczególnie w sytuacjach stresowych lub spornych – najlepiej, gdy dokument będzie formalny i niebudzący wątpliwości.
2. Pełnomocnictwo medyczne
Jeśli chcesz, by osoba partnerska mogła podejmować decyzje medyczne w Twoim imieniu, w razie niezdolności do działania, warto sporządzić pełnomocnictwo medyczne.
Taki dokument może:
- uprawniać do otrzymywania pełnych informacji o stanie zdrowia,
- pozwalać na wyrażenie zgody na zabiegi,
- umożliwiać wybór metody leczenia w Twoim imieniu.
Najlepszą formą pełnomocnictwa jest akt notarialny, który eliminuje ryzyko zakwestionowania dokumentu przez personel medyczny.
3. Deklaracja woli na wypadek utraty świadomości
Kolejnym narzędziem jest deklaracja woli, czyli dokument, w którym określasz, kto ma prawo do informacji i decyzji, gdy Ty samodzielnie nie będziesz w stanie ich wyrazić.
Taki dokument również powinien trafić do dokumentacji medycznej. Może też zawierać Twoje życzenia dotyczące leczenia w sytuacjach granicznych (np. reanimacji, sztucznego podtrzymywania życia itd.).
Związki partnerskie a prawo pacjenta – dlaczego warto działać wcześniej?
Z punktu widzenia prawa, brak formalizacji związku to brak domniemania, że osoba partnerska jest osobą uprawnioną do informacji lub decyzji medycznych.
Dlatego:
- nie czekaj na kryzys zdrowotny – wtedy może być już za późno;
- przygotuj odpowiednie dokumenty z wyprzedzeniem – to koszt niewielki, ale zysk ogromny;
- zadbaj o zabezpieczenie prawne osoby, którą kochasz i z którą dzielisz życie.
Związek partnerski a prawo do informacji medycznej — podsumowanie
Mimo że partnerzy w związkach nieformalnych nie mają automatycznego prawa do uzyskania informacji o stanie zdrowia drugiej osoby, istnieją skuteczne sposoby, aby to prawo zabezpieczyć. Kluczowe jest wyrażenie wyraźnej zgody na piśmie oraz rozważenie sporządzenia pełnomocnictwa medycznego. Warto zadbać o te kwestie zawczasu, aby uniknąć problemów w sytuacjach kryzysowych.
W razie pytań lub potrzeby sporządzenia odpowiednich dokumentów skontaktuj się ze mną.
Jako adwokatka specjalizująca się w ochronie praw osób LGBTQ+ oraz osób żyjących w związkach nieformalnych, oferuję Ci kompleksową pomoc prawną w tym zakresie.
Przygotuję:
- spersonalizowane dokumenty dostosowane do Twojej sytuacji,
- pełnomocnictwa, zgody i deklaracje woli,
- konsultację, podczas której wyjaśnię Ci wszystko krok po kroku.
Zadzwoń, napisz lub umów się na konsultację online – zadbaj o bezpieczeństwo swoje i swojej osoby partnerskiej.
Katarzyna Wojs
adwokat
Zdjęcie: Andrea Piacquadio, Marcel Scholte
***
Związki nieformalne a ochrona prawna partnerów — przegląd kluczowych możliwości.
Obecnie coraz więcej osób żyje w związkach nieformalnych, które nazywamy również związkami partnerskimi, związkami kohabitacyjnymi lub konkubinatami.
Wynika to z różnych powodów – dla części osób jest to decyzja podyktowana osobistymi preferencjami, chęcią lepszego poznania osoby partnerskiej przed zawarciem małżeństwa czy brakiem pieniędzy na organizację „wesela marzeń”, dla wielu z osób wynika jednak z ograniczeń zewnętrznych – takich jak brak równości małżeńskiej w Polsce [Czytaj dalej…]
